مطالعات فضای مجازی ، دانشی است که انسان به وسیله آن بتواند جهان خوود را بهتر بشناسد؛ دانشی که آموزش آن در سده های پیشین حیات انسان وجود نداشت. اما با به وجود آمدن شبکه جهانی اطلاعات نیاز به آموختن چنین دامشی بیشتر شد. از آنجا که بخش عظیمی از زندگی انسان در این شبکه جهانی تعریف می شود افراد ناگزیر از آشنایی با چنین دانشی هستند. مطالعات فضای مجازی را می توان یک دانش فلسفی نسبت به فضای مجازی دانست چرا که این دانش درباره چیستی فضای مجازی توضیح می دهد و آگاهی افراد را نسبت به ویژگی ها، قابلیت ها و ضعف های این فضا افزایش می دهد.

فضای مجازی با ورود به دنیای انسان ها زندگی افراد را دچار تحول کرد. این تغییر و تحول با گذشت زمان افزایش یافت و نیاز انسان را به شناخت فضای مجازی بیشتر کرد. مطالعات فضای مجازی، امکان امکان شناخت فضای مجازی و تعامل با آن را برای افراد جامعه فراهم می کند. در حالی که افراد بدون داشتن این شناخت دچا سردرگمی معرفتی می شوند. از آنجا که اولین راه ارتباط برقرار کردن با هر دنیای جدیدی به میزان شناخت انسان از آن دنیا بستگی دارد. هر میزان شناخت از فضای مجازی بیشتر باشد امکان ارتباط درست و مداوم با این فضا افزایش می یابد.

یکی از راه های شناخت فضای مجازی شناخت خصوصیات این فضا می باشد.«شش خصیصه اساسی برای فضای مجازی عبارت است از: حافظه مجازی، دیجیتال بودن، تعاملی بودن، هایپر تکست بودن، واقعیت مجازی بودن و غیر مرکز بودن»(عاملی 1389) . در واقع با تعریف و شناخت این ویژگی ها درک روشنی از فضای مجازی در ذهن افراد شکل می گیرد. و افراد با تکیه بر این درک با فضای مجازی ارتباط برقرار می کنند. و ارتباط سازنده افراد با فضای مجازی زمانی شکل می گیرد که افرادبا شناخت خصیصه های فضای مجازی وارد چنین فضایی شوند. پس شناخت فضای مجازی از طریق ویژگی های ذاتی که برای این فضا شمرده می شود امکان پذیر است و عدم شناخت این ویژگی ها موجب می شود تا قدرت تفکر افراد در فضای مجازی محدود شود و فرایند ارتباطی ناقص و ناکارآمدی به وجود آید.بنابراین ازطریق توضیح شش خصیصه ذاتی فضای مجازی درک و تصور درستی از آن به دست می آید.

دیجیتالی بودن

« به لحاظ لغوی دیجیتال به معنای بازنمایی چیزها و اطلاعات به عنوان عدد است. دیجیتال بودن یعنی دارای منطق ریاضی و ذات صفر و یکی بودن در مقابل هویت های کالایی که تابع منطق آنالوگ هستند». (عاملی 1391) در فرایند دیجیتال شدن داده ها ماهیت عدددی پیدا می کنند. به عبارت روشن تر واژه ها، تصاویر، صداها همه ماهیتی عددی دارند. ماهیت عددی داده باعث می شود تا افراد به هنگام جست و جو داده هایی را که کدگذاری عددی یکسانی دارند به دست آوردند و دامنه انتخاب گسترده ای پیش روی خود مشاهده نمایند. ویژگی دیجیتال بودن فضای مجازی یک خصیصه بنیادی این فضاست که در صورت حذف آن حیات فضای مجازی به مخاطره می افتد.

حافظۀ مجازی

«تمام اموری که از طریق داده ها وارد می شود؛ نگه داری می شود. در حافظۀ مجازی تمام داده ها فعال هستند»(عاملی،1389) حافظه مجازی قابلیتی است که امکان دسترسی به داده هایی را فراهم می کند که ممکن است به گذشته بسیار دور مطلق باشند. اما چون هنگام جمع آوری وارد جهان مجازی شده اند عمر استفاده از آن ها به پایان خود نرسیده است. حافظۀ مجازی اگر در مقابل حافظه فیزیکی قرار گیرد نقاط قوت بساری نسبت به حافظه فیزیکی برای آن قابل شناسایی است. در حافظه فیزیکی امکان فراموشی داده ای که انسان با تلاش به دست آورده است وجود دارد ولی در حافظه مجازی هیچ داده ای در معرض فراموشی قرار ندارد. حافظه فیزیکی یک فرد فقط متعلق به اوست اما حافظه مجازی می تواند هم متعلق به او و هم  متعلق به دیگران باشد. آرشیو وبلاگ یک وبلاگ نویس هم در اختیار خودش و هم در اختیار بازدیدکنندگان وبلاگ قرار دارد. بنابراین حافظه مجازی نقش مهمی در تعریف فضای مجازی و شناخت آن بازی می کند.

واقعیت مجازی بودن

«برخی ها اصل فضای مجازی را بر تخیل بودن وسورئال بودن قرار می دهند در حالی که فضازی مجازی مجاز یک واقعیت است یا یک مجاز واقعی است. تفاوت بین واقعیت در فضای مجازی و واقعیت این است که تفاوت بین یک چیز عینی است و یک چیز ساختگی، تفاوت بین طبیعت و صنعت است» (عاملی 1389). واقیت مجازی بودن بدین معناست که فضای مجازی یک واقیت است ولی واقعیتی که ماهیتی متفاوت با جهان واقعی است. به عبارت دیگر فضازی مجازی واقعیتی است که از نظر شکلی با واقعیت در جهان واقعی متفاوت است. به عنوان مثال گفت و گو هم در جهان مجازی و هم جهان واقعی وجود دارد یعنی گفت وگو دو نفر در چت به همان میزان واقعی است که گفت وگوی دونفر در یک کلاس. بنابراین اصل گفت وگو در هر دو جهان واقعی است و جریان دارد ولی نوع ارتباط متفاوت است. بنابراین مجازی بودن فضای مجازی به معنای غیر واقعی بودن این فضا نیست بلکه واقعیت فضای مجازی متفاوت از واقعیت جهان فیزیکی است.

غیر مرکزی بودن

«غیر مرکزی بودن یعنی امور موجود در فضازی مجازی هم در مرحله تولید وهم در مرحله مصرف وهم توزیع غیرمرکزی است» (عاملی 1389). « غیر مرکزی بودن در مقابل بوند قرار می گیرد. وقتی یک مطلبی وارد فضای مجازی می شود یک مطلب همه جا حاضر است بر خلاف جهان اول که وقتی یک متنی ساخته می شود امکان دسترسی در مکان دیگر به آن وجود ندارد»( عاملی،1391). در هنگام خرید روی خط به راحتی هزارن فرد می توانند با استفاده از کارت بانکی از یک بانک به صورت همزمان خرید کنند اما وقتی همین افراد در خرید معمولی خود بایدمیزان زیادی هزینه و زمان صرف کنند. یا زمانی که مقاله ای در پایگاه علمی قرار می گیرد امکان خواندن آن مقاله برای جمعیت بزرگ به صورت همزمان فراهم می شود در حالی که در کتابخانه تنها کسانی موفق به خواندن همان مقاله می شوند که زودتر ازبقیه افراد مقاله را به دست آوردند.

هایپر تکست بودن

«هایپر تکست بودن متن بیشتر به ارتباط یک متن با خارج از خودش اطلاق میشود. متن هایپر متنی است که ارتباطی را با سایر متون خارج از فضای متن موجود برقرار کند» (عاملی 1389). زمانی که از طریق یک سایت بتوان به چند سایت دیگر دست یافت می توان گفت که آن متن خاصیت هایپر تکست بودن را داراست. وقتی مخاطب کتابی در مورد موضوعی خاص می خواندن پیدا کردن کتاب یا یک اثر مشابه آن زمان بسیاری طول می کشد ا.ما وقتی همان مخاطب در فضای مجازی قرار می گیرد می تواند دائما متون متفاوت با اشکال مختلف را مورد استفاده کند. ویژگی هایپر تکست بودن فضای مجازی امکان دسترسی به متون با اشکال مختلف از طریق خود متن ها فراهم می کند.

تعاملی بودن

«تعاملی بودن تنها اختصاص به فضازی مجازی ندارد؛ ارتباط به مجرد این که بازخورد پیدا کرد تعاملی می شود. این محیط امکان تعامل رسانه ای را فرهم کرده است افراد با پیام های مختلفی ارتباط برقرار می کنند. بعد ایدئولوژیکی تعاملی فضاهای جدید؛ زمانی مشخص می شود که در رسانه های قدیم افراد مصرف کننده منفعل بودند در فضای مجازی تماشاگر و مصرف کننده تبدیل به کاربر فعال شده است»(عاملی1391). تعاملی بودن زمانی بهتر درک می شود که آن را در مقابل ارتباط یک سویه قرار قرار دارد. در ارتباط یک سویه همواره فرستنده پیامی را برای مخاطب ارسال می کند بدون این که واکنش گیرنده را در نظر بگیرد در حالی که در یک ارتباط تعاملی ارتباطی است که نقش فرستندگی و گیرندگی معنای خود را از دست می دهد و چرخه ارتباط با پیام های مختلف از سوی مشارکت کنندگن در ارتباط تدوام می یابد. سیستم نظر گذاری که در وبلاگ ها، پایگاه ها ... وجود دارد می تواند نمونه یک ارتباط تعاملی باشد. این ویژگی فضای مجازی تلاش این فضا برای احیای ارتباط چهره به چهره در دنیای واقعی می توان دانست.

شش شاخصی که در بندهای پیشین برای شناخت فضای مجازی توضیح داده شد امکان ایجاد درک مناسبی از فضای مجازی را  برای انسان ها فراهم می کند. از آن جا که فضای مجازی به عنوان یک فرارسانه نقش مهمی در زندگی انسان ایفا می کند شناخت بیشتر آن زمینه تعامل قوی تری برا برای انسان فراهم می کند. می توان گفت این شش ویزگی فضای مجازی مانند کلید های هستند که انسان ها بدون دست یابی به آن نمی توانند با فضای مجازی همراه شوند. تعریف هریک از این ویژگی ها موجب می شود تا خلاقیت انسان در فضای مجازی امکان بروز یابد چراکه در جهان واقعی نیز چنین است.

فردی که برای اولین بار وارد جهان مجازی می شود مانند نوجوانی است که می خواهد وارد یک مدرسه جدید شود تا زمانی که نوجوان به اندازۀ کافی از هم کلاسی های جدید، قوانین مدرسه جدید، اخلاق معلماننش شناخت کافی پیدا نکند نمی تواند ارتباط صحیحی با محیط جدیدش بر قرار کند. برای شناخت فضای مجازی ابتدا باید منطقی که این فضا بر اساس آن ساخته شده است را شناخت. منطق دیجتال پایه و اساس فضای مجازی را تشکیل می دهد. داده هایی که وارد فضای مجازی می شوند به صورتی عددی کدگذاری می شوند. داده های کدگذاری شده در صورتی که از طریق هریک از موتور های جست وجو درخواست شوند در اختیار کابر گذاشته می شود.

ویژگی دیجیتال بودن فضای مجازی است موجب از بین رفت فاصله های زمانی و مکانی می شود. مکالمه صوتی و تصویری با دوستی که در کشوری خارجی زندگی می کند، استفاده از مقاله ها کتاب های استادن ودانشجویانی که در عمر خود یکبار هم آنان را نزدیک ندیده ایم،... فرصت هایی است که ویژگی دیجیتال بودن فضای مجازی در اختیار ما قرار می دهد. می توان از ویژگی مذکور به عنوان ویژگی اساسی فضای مجازی یاد کرد که بدون آن فضای مجازی معنای خود را از دست می دهد.تاکیدی که در این نوشته بر خصیصه دیجیتال بودن می شود از آن روست که پیش از فناوری مجازی هیچ رسانه ای از این ویژگی برخوردار نبوده است.

اازآنجاکه «فضای مجازی بیشتر از صنعت نانو امکان کوچک سازی دارد و این به دلیل داشتن ویژگی دیجیتالی بودن است» (عاملی1391). بر اساس همین ویژگی است ویژگی هایپر تکست بودن،غیر مرکزی بودن و حافظۀ مجازی به وجود می آید. اگر امکان کوچک سازی داده ها از طریق رقومی کردن نبود هیچ گاه حافظه مجازی متولد نمی شد چون حجم داده ها بسیار بالا مانع از نگه داری آن می شد. ویژگی غیر مرکزی بودن در صورتی شکل می گیرد که داده ها به گونه ای کوچک شوند که امکان انتقال سریع یک متن از تولید کننده به مصرف کننده افزایش یابد و به گونه ای که دیگر تولید کننده امکان تسلط کامل بر متن تولید شده را نداشته باشد.

بنابر آنچه گفته شد؛ اسنان امروز پای در دنیای جدیدی گذاشته است که زندگی در این دنیا بدون شناخت آن برای او ممکن نیست. در این نوشته سعی شد تا از طریق توضیح اجمالی شش خصیص فضای مجازی راهی برای شناخت این فضا مشخص شود. گرچه ذکر این ویژگی ها به تنهایی برای شناخت فضای مجازی کافی نیست اما می تواند یکی از اولین مراحل آشنایی با این فضا باشد. ویژگی های دیجتال بودن، حافظه مجازی، واقعیت مجازی، غیر مرکزی بودن، هایپر تکست بودن و تعاملی بودن فضای مجازی هریک  درک افراد از فضای مجازی را افزایش می دهد اما در بین این ویژگی هاشناخت خصیصه دیجیتال بودن به دلیل نقشی که درتعریف ذات فضای مجازی دارد، حائز اهمیت خواهد بود. بنابراین این شش ویژگی را می توان کلید واژه های اساسی در مطالعات فضای مجازی نام برد.

شخصیت افراد را می توان بر اساس مولفه ها و شاخصه های گوناگون شناخت. از جملۀ این مولفه ها رفتار افراد درمحیط های گوناگون است(گیل و ادمز ۱۳۸۴). یکی از محیط هایی که افراد در زندگی خود با آن مواجه می شوند؛ فضای مجازی می باشد. فضای مجازی نیز محیطی است که افراد در آن با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند. و بخشی از زمان خود را به زندگی در این محیط اختصاص می دهند. پرسشی که در این میان مطرح می شود؛ این است که رفتار افراد در فضای مجازی چگونه شکل می گیرد؟

رفتار افراد در هر محیطی تحت تاثیری تفکر و ذهنیتی است؛ که آنان نسبت به آن محیط دارند. در محیط مجازی نیز، افراد تحت تاثیر تفکر و ذهنیت خود از این محیط به اشکال مختلف رفتار می کنند. ممکن است فرد تصمیم بگیرد به جای مراجعه حضوری به اتاق استاد برای پرسیدن سوال، به استاد خود ایمیل بفرستد تا جواب سوالش را سریع تر دریافت کند. رفتار فرد مذکور ناشی از ذهنیتی است که او ازسرعت بالای انجام کارها، در فضای مجازی دارد. پس افراد در محیط های مختلف براساس ذهنیتی که از آن محیط دارند رفتارهای گوناگون انجام می دهند.

علاوه بر اینکه رفتار افراد در محیط های گوناگون ناشی از ذهنیتی است که آنان از آن محیط ها دارند؛ خود محیط ها نیز در معنا بخشی به رفتار افراد تاثیر دارند؛ چرا که از تعریف علم ارتباطات به عنوان « مطالعۀ کنش های نمادین که در بسترهای اجتماعی معنا پیدا می کنند» (عبداللهیان1388)؛ نیز چنین استنباطی به دست می آید. به عبارت دیگر علم ارتباطات به این موضوع می پردازد که رفتار افراد در بستر های مختلف معناهای متفاوتی دارند. پس در محیط مجازی رفتار افراد از یک سو از طریق ذهنیتی که آنها نسبت به این محیط دارند شکل می گیرد و از سوی دیگر خود محیط مجازی به رفتار افراد معنای متفاوتی می بخشد.

در فضای مجازی افراد براساس ذهنیتی که از این فضا دارند رفتار می کنند و برای شناخت رفتار افراد و پی بردن به معنای رفتار آن ها شناخت فضای مجازی ضروری است. در ارتباطی که بین ذهنیت و محیط برای شکل دهی به رفتار افراد وجود دارد می توان به مفهوم دیگری نیز پرداخت. اگر افراد ذهنیتی که از فضای مجازی دارند برگرفته از ویژگی های واقعی این فضا باشد ایده ذهنی افراد دراین مکان مجال بیشتری برای بروز خواهن یافت. و این ایده ها منجر به بروز رفتار متفاوتی دراین محیط نسبت به سایر محیط ها خواهد شد.

بنابراین شخصیت افراد در فضای مجازی، شخصیتی متفاوت است چراکه رفتارهای او تحت تاثیر محیط متفاوتی با جهان واقعی شکل می گیرد و این محیط باعث ایجاد ایده های ذهنی متفاوتی با جهان واقعی می شود که رفتارهای متفاوتی را نیز به دنبال دارد.

فاوت ها بسیاری بین فضای مجازی و دنیای واقعی وجود دارد؛ مفاهیم ، اشیاء، روابط افراد با یکدیگر و... هر یک در این دو دنیا به گونه ای متفاوت شکل می گیرند. علت چنین تفاوت هایی را می توان در تفاوت های ذاتی و بنیادین این دو جهان دانست. قدرت نیز از جمله مفاهیمی است که در این دو جهان به گونه ای متفاوت تعریف و شناخته می شود. پس ضروری است که تفاوت های موجود بین قدرت مجازی و فیزیکی مشخص شود؛ تا به شناخت دو جهان فیزیکی و مجازی منجر شود.

قدرت فیزیکی

افراد در زندگی روزمره خود به راحتی می توانند تاثیر قدرت بر زندگی خود را درک کنند. چرا که قدرت فیزیکی نماد بیرونی و قابل مشهود تری دارد. به عنوان مثال زمانی که فرد وارد سازمانی می شود به راحتی می تواند با مشاهده چارت سازمانی متوجه شود که رئیس سازمان در جایگاهی بالاتر از سایر کارکنان قرار دارد. یا دانش آموز در کلاس درس با توجه به جایگاه معلم و رفتار و اختیارات او متوجه قدرت و نفوذ معلم می شود. پس در دنیای واقعی قدرت افراد را می توان بر اساس اختیارات و محدودیت هایی که برای هر شخص یا سازمان تعریف می شود؛ به راحتی تشخیص داد.

قدرت مجازی

در جهان مجازی، افراد با محیطی مواجه می شوند؛ که قدرت به شکلی ناپیدا ظهور می کند. درواقع افراد نمی توانند به وجود قدرت پی ببرند. علت اینکه افراد در جهان مجازی به راحتی نمی توانند به عناصر قدرت پی ببرند به غیر قابل مشاهده بودن قدرت و صاحبان قدرت در این جهان مربوط می شود. فرد در جهان مجازی برای با چارت سازمانی یا سلسله مراتب اداری مواجه نیست. دانش آموز در وبلاگ خود حضور معلمی را که در احساس نمی کند. پس در فضای مجازی قدرت و اعمال کنندگان قدرت از ماهیتی نادیدنی برخوردارند. البته این غیر قابل مشاهده بودن بدین معنا نیست که هیچ یک از افراد در فضای مجازی از وجود و حضور قدرت دراین فضا آگاهی ندارد.

قدرت پنهان و قدرت آشکار

بنابرآنچه گفته شد اگر مفهوم قدرت در جهان واقعی و مجازی موضوع مطالعه قرار گیرد. قدرت در فضای مجازی شکل قدرت پنهان را به خود می گیرد. علت این امر هم می تواند در غیر قابل مشاهده بودن نهاد قدرت و عناصر آن است البته این جمله بدین معنا نیست که قدرت در فضای مجازی تنها شکل پنهان دارد؛ بلکه میزان قدرت پنهان در جهان مجازی بیشتر از جهان واقعی است. اما قدرت در جهان فیزیکی به علت اینکه از نمود بیرونی و مشهود برخوردار است؛ شکل قدرت آشکار به خود می گیرد. اما شکل قدرت در جهان فیزیکی به صورت مطلق آشکارنیست؛ و گاهی نیز ممکن است جنبه های پنهان نیز داشته باشد.

بنابر آنچه گفته شد؛ دنیای مجازی و فیزیکی را می توان بر اساس تفاوت معنایی که این دو جهان در مفهومی یکسان ایجاد می کنند؛ شناخت. مفهوم قدرت درجهان فیزیکی به علت قابل مشاهده بودن شکل آشکار به خود می گیرد و تبدیل به قدرت آشکار می شود. اما قدرت در فضای مجازی از آنجا که به راحتی قابل مشاهده نیست به قدرت پنهان تبدیل می شود. البته هم قدرت پنهان و هم قدرت آشکار در هر دو جهان قابل اعمال و قابل فهم هستند اما میزان قدرت آشکار در جان فیزیکی به مراتب بیشتر از جهان مجازی است و میزان قدرت پنهان نیز درجهان مجازی بیشتزر از جهان فیزیکی به همین علت می توان دو شکل متفاوتی از قدرت را برای هر دو جهان تعریف کرد.

در ایالات متحده، ۵۸.۲۸ درصدبازار مرورگراینترنتی در اختیار مرورگر سافاری قرار دارد که همین موضوع نشان می دهد اپل تا چقدر در میهن خود موفق بوده.

بعد از سافاری کروم محبوب ۳۱.۱۵ درصد از موبایل های اهالی ایالات متحده است و ۷.۷۲ درصد از سهام نیز به مرورگر پیش فرض اندروید یا همان Android Browser می رسد. در نهایت اینترنت اکسپلورر، اپرا و مرورگر بلک بری کمتر از یک درصد کاربران آمریکایی را جذب خودشان کرده اند.

دومین بازاری که می بایست مورد توجه قرار گیرد بازار چین است. در سرزمین اژدهای سرخ 37.63 درصد از افراد به سراغ Android Browser رفته اند، سافاری پاسخگوی ۳۵.۸۲ درصد از ترافیک موبایلی کشور مذکور بوده و کروم و فایرفاکس هم اعداد ۱۹.۹ و ۴.۴۱ درصد را به خود تخصیص داده اند.

هند که سومین بازار حائز اهمیت کنونی جهان را دارد کاربرانش توسط اندروید تسخیر شده اند و ۴۶.۵۸ درصدشان با کروم به گشت و گذار اینترنتی می پردازند. Android Browser دومین مرورگر محبوب این قشر به حساب می آید و مالک ۱۸.۴۱ درصد از اسمارت فون های ساکنین سرزمین فیل هاست و در نهایت سافاری و UC Browser مورد استفاده ۱۱.۹۲ و ۱۱.۳۱ درصد از افراد هستند.

در سایر نقاط جهان هم کروم و سافاری حرف اول را می زنند و مجالی به هیچ نام دیگری نمی دهند. البته در این میان یک استثانا نیز وجود دارد؛ آفریقای جنوبی.

در آفریقای جنوبی مرورگر بلک بری ۲۸ درصد از ترافیک اینترنتی-موبایلی را پاسخگوست و این عدد برای کروم به ۲۹.۹۹ درصد می رسد. ویتنام هم جز موارد خاص قرار می گیرد زیرا ۸۳.۹۴ درصد از موبایل های ساکنین اش Android Browser را برگزیده اند.

در پایان کروم یکی از بزرگترین موفقیت هایش را با تصاحب ۵۳ درصدی بازار کشور پرو به دست آورده در حالیکه دانمارکی ها ۷۲.۷۸ درصدشان با سافاری کنار آمده اند و به آن به چشم برترین گزینه ی فعلی نگاه می کنن.

اینترنت شکاف میان نسل ها را بیشتر کرده است و اکنون شکاف میان نسل دوم و سوم علاقمند به اینترنت نیز آشکار شده، به گونه ای که هیچ یک زبان دیگری را نمی فهمند. امروزه با ورود وسايل و تکنولوژي‌هاي جديد به عرصه خانواده‌ها شاهد اين هستيم که والدين و فرزندان ساعت‌هاي متمادي در کنار يکديگر مي‌نشينند، بدون آنکه حرفي براي گفتن داشته باشند. ما ديگر کمتر نشانه‌هايي از آن نوع خانواده‌هايي را داريم که والدين و فرزندان دور هم نشسته و درباره موضوعات مختلف خانوادگي و کاري با هم گفتگو کرده و نظرات همديگر را راجع به موضوعات مختلف جويا شوند. در شرايط فعلي روابط موجود ميان والدين و فرزندان به سردي گرائيده و دو نسل به دليل داشتن تفاوت‌هاي اجتماعی و تجربه‌هاي زيسته مختلف زندگي را از ديدگاه خود نگريسته و مطابق با بينش خود آن را تفسير مي‌کنند. نسل ديروز (والدين) احساس دانايي و با تجربگي مي‌کند و نسل امروز (فرزندان) که خواهان تطابق با پيشرفت‌هاي روز است، در برابر آنها واکنش نشان مي‌دهد و چون از پس منطق و نصيحت‌هاي ريشه‌دار و سرشار از تجربه آنها بر نمي‌آيد به لجبازي روي مي‌‌آورد .

فضای سایبری

فضای سایبر که در ایران از آن تعبیر به فضای مجازی (انگلیسی:social media) می شود واژه ای است که در دهه 1980 وارد ادبیات علمی تخیلی شد و شاغلان در زمینه کامپیوتر و علاقه مندان به سرعت آن را به کار بردند و در دهه 1990 رایج شد.در ایندوره،استفاده از اینترنت،شبکه و مخابرات دیجیتال سریعاً در حال رشد بود و لفظ فضای مجازی می توانست بسیاری از ایده ها و پدیده های نوظهور را نمایندگی کند.فضای مجازی برای نخستین بار توسط ویلیام گیبسون نویسنده کانادایی رمان های علمی تخیلی در سال1982 مورد استفاده قرار گرفت.ظهور جهان جدید یعنی جهان مجازی بسیاری از روند ها و نگرش های آینده جهان را تحت تاثیرخود قرار می دهد.این جهان درواقع به موازات وگاه حتی بر جهان واقعی مسلط شده و عینیت واقعی پیدا می کند.یک سیستم آنلاین نمونه ای ازفضای سایبر است که در آن کاربران می توانند از طریق ایمیل باهم ارتباط بر قرار کنند که نیازی به جابجایی های فیزیکی نیست.

بیست و چهار ماه پیش وقتی اپلیکیشن تلگرام روانه بازار شد، هیچ کس فکر نمی کرد روزی برسد که این اپلیکیشن رقیب جدی واتس اپ در حوزه اینترنت باشد.مدت زیادی از ساخت و معرفی تلگرام نگذشته که این شرکت به عنوان رقیب اصلی و جدید واتس اپ درآمده است.

بیست و چهار ماه پیش وقتی اپلیکیشن تلگرام روانه بازار شد، هیچ کس فکر نمی کرد روزی برسد که این اپلیکیشن رقیب جدی واتس اپ در حوزه اینترنت باشد.مدت زیادی از ساخت و معرفی تلگرام نگذشته که این شرکت به عنوان رقیب اصلی و جدید واتس اپ درآمده است. اپلیکیشن تلگرام که توسط شرکت VK.com ساخته شده ادعایی عجیب کرد که باعث نگرانی واتس اپ شد.

شرکت VK.com ادعا کرده است که به طور متوسط ۵۰ میلیون کاربر فعال از سراسر جهان از این برنامه استفاده می کنند که این کاربران روزانه بیش از یک میلیارد و دویست میلیون پیام ردوبدل می کنند. این شرکت در ادعای دیگر اعلام کرد که ما به طور متوسط در هفته یک میلیون کاربر را از سراسر جهان جذب می کنیم. این اعداد و ارقام ادعا شده از طرف شرکت تلگرام باعث شد مدیران واتس اپ به فکر تغییراتی در ساختار این ابزار ارتباطی باشند.

روند رو به رشد تلگرام

عملکرد تلگرام مانند واتس اپ است و فقط در برخی موارد با پیام رسان لحظه ای فیسبوک تفاوت هایی دارد. یکی از مدیران اجرایی اپلیکیشن تلگرام به نام Pavel Durov طی مصاحبه اختصاصی که با تک کرانچ داشت، گفت روزانه به علاقه مندان و کاربران تلگرام افزوده می شود و ما امیدواریم بتوانیم در مدتی کوتاه این سرویس را در سراسر جهان پخش کنیم. Pavel Durov به این نکته اشاره کرد که اکثر کاربران ما از کشورهای اروپایی، امریکای جنوبی، بخش های وسیعی از آسیا و تعدادی نیز در امریکا و انگلستان هستند و در آینده شاهد همه گیر شدن این نرم افزار خواهید بود.

وی در ادامه افزود: تگلرام به خاطر دارا بودن پلتفرم های امن و رمزنگاری شده اش توانست اعتماد بسیاری از کاربران را در عدم سرقت اطلاعات، اشتراک گذاری اکثر فایل ها، و امکان ارتباط وب و موبایل و همچنین ابزارها و پلتفرم های متفاوت جلب کند که این یک موفقیت بزرگی برای ما است. درضمن ما در طول این مدت نسخه به روزتری برای تبلت ها، دسکتاپ ها و وب طراحی کردیم و درصدد این هستیم که بتوانیم با واتساپ رقابت کنیم که تا به امروز عملکرد این نرم افزار مورد تایید و خرسندی مدیران این شرکت بوده است.

وی افزود به زودی تلگرام جای ایمیل را خواهدگرفت. تلگرام به خاطر سرعت بالایی که در انتقال اطلاعات بین کاربران دارد، به زودی جایگزین ایمیل می شود و از این طریق افراد بیشتری را نسبت به استفاده از این ابزار، جذب سیستم کاربرپسند خود می کنیم.

آقای Pavel Durov گفت واتس اپ وارد چالش جدیدی خواهدشد و به احتمال قوی شرکت واتس اپ درصدد خواهدبود که نسخه ای شبیه به نسخه web.telegram.org ما را طراحی کند و برای انجام این کار به دنبال به خدمت گرفتن برخی از کارشناسان ما می رود البته ما تدابیر لازم را در این زمینه اندیشیده ایم.

قویتر از رقیبان

او اعلام کرد که تیم تلگرام بسیار قویتر از تیم واتس اپ و فیسبوک است و در طول دو هفته این تیم توانسته این اپلیکیشن را با پلتفرمی متفاوت طراحی کند. رد صورتی که برای واتس اپ و فیس بوک زمان بسیار بیشتری لازم بوده. یکی از برتری های این اپلیکیشن نسبت به رقبایش این بوده که در اکتبر امسال توانست نام کاربری را جایگزین شماره تلفن کند. این قابلیت باعث می شود کاربران بدون دانستن شماره تلفن و براساس فقط نام کاربری بتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.

قابلیت دیگر این ابزار ارتباطی داشتن قابلیت hold to view می باشد که فقط در اپلیکیشن اسنپ چت وجود دارد. لازم هست بدانید از زمانی که واتس اپ توسط فیس بوک خریداری شد و با توجه به عدم اعتماد بسیاری از کاربران به فیس بوک، نلگرام مورد توجه کاربران زیادی قرار گرفت. این امر باعث شده است که واتس اپ تلاش زیادی برای بهبود کیفیت سرویس و امنیت انجام دهد.

تفاوت های اساسی

واتس اپ یک برنامه اختصاصی است و هیچ توسعه دهنده ای نمی تواند آن را دستکاری کند. در نقطه مقابل تلگرام یک برنامه متن باز است و بهترین گزینه برای توسعه دهنده ها به شمار می رود. در حوزه امنیت، تلگرام رمزنگاری بسیار کارآمدی دارد، در حالی که رمزنگاری در واتس اپ بسیار ابتدایی است و امنیت کمی را برای کاربر فراهم می کند.

نکته دیگری که برای کاربران بسیار اهمیت دارد حجم و نوع فایل های در حال تبادل آنها است. تلگرام به شما اجازه می دهد که هر فایلی را تا حجم یک گیگا بایت برای دوستان خود ارسال کنید. در حالی که این قابلیت در واتس اپ تنها ۲۴ مگابایت بوده و فقط شامل عکس، فیلم و فایل های صوتی می شود.

نکته دیگری که برای کاربران از اهمیت زیادی برخوردار است تعداد کاربر همزمان در گروه است. این قابلیت باعث شده که تلگرام با امکان ۲۰۰ کاربر همزمان از رقبای خود پیشی بگیرد.

نکته دیگری که باعث شده است تا کاربران زیادی جذب تلگرام شوند این است که این پیام رسان لحظه ای سیستم های موبایل قدیمی و کامپیوترها را پوشش می دهد. در حالی که رقیب آن فقط امکان نصب بر روی گوشی های هوشمند را دارد و این امر باعث شده تا واتس اپ کاربران زیادی را از دست بدهد و در آخر با توجه به اینکه تلگرام پیام های کاربران را پس از رسیدن به مقصد حذف می کند، باعث شده بسیاری از کاربران با خیال راحت تری به تبادل نظر با یکدیگر بپردازند. این در حالی است که واتس اپ تا مدت ها اطلاعات کاربران را برای مقاصد اقتصادی فیسبوک بر روی سرور خود نگاه می دارد.

یافته های پژوهشگران نشان می دهد اعتیاد به اینترنت به "ماده سفید"مغز آسیب می زند که بیش تر فقط در مغز معتادان به الکل و مواد مخدر دیده می شود. به نظر می رسد در عصر دیجیتال، با افزایش برق آسای ضریب نفوذ اینترنت در سراسر جهان، پیش روی زندگی آنلاین در زندگی آفلاین شهروندان هر روز محسوس تر از دیروز است. اما اهمیت زندگی آنلاین گاه از حد می گذرد و به سادگی تبدیل به اعتیاد می شود. اسکن های MRI نشان دهنده شباهت آسیب های مغز معتادان به اینترنت و معتادان به کوکایین و الکل است.

حالا با افزایش وابستگی شهروندان به جهان مجازی، شمار معتادان به فیلدهای مختلف وابسته به اینترنت هر روز بیشتر می شود و سیری صعودی به خود می گیرد. همه ما، اگر خودمان از همین معتادان نباشیم، حتماً اطرافمان سراغ داریم. معتاد به بازی های آنلاین، معتاد به شبکه های اجتماعی آنلاین که بخش عمده ای از زندگی را به فیس بوک، توییتر، یوتیوب یا گوگل پلاس اختصاص می دهند. روزنامه Independent چاپ انگلیس گزارش داده است که محققان در بررسی دقیق اسکن های MRI تهیه شده از مغز کاربران جوانی که به اختلال اعتیاد به اینترنت دچارند، و یا تطبیق این تصاویر با اسکن های تهیه شده از معتادان به الکل و مواد مخدر، دریافته اند که به فیبرهای ماده سفید مغز این افراد هم آسیب های مشابهی وارد شده اند.

مغز کاربرانی که ساعت های متمادی از زندگی خود را صرف اینترنت می کنند و پشت رایانه شخصی خود می نشینند، رفتاری غیر طبیعی دارد و آسیب های وارد شده زندگی اجتماعی و شخصی آن ها را کاملاً تحت تأثیر قرار می دهد. محققان می گویند با یافته های این تحقیقات، می توان ریشه های بسیاری از اختلالات رفتاری را کشف و برای درمان آن ها اقدام کرد. هنریا بادن جونز، روانکاو در امپریال کالج لندن، که تنها کلینیک ترک معتادان اینترنت در بریتانیا را مدیریت می کند، درباره کسانی که در دام اعتیاد به اینترنت گرفتار می شوند می گوید: گیم بازها معمولاً هیچ توجهی به متن زندگی ندارند و به هیچ تعهدی پایبند نیستند.

آن ها در طول زمان توان برقراری ارتباط احساسی با هر پدیده ای در خارج از جهان بازی ها را از دست می دهند. به هر حال به نظر می رسد اعتیاد به اینترنت باعث منزوی شدن فرد از خانواده و اطرافیانش شده و می تواند به تخریب سلامت، روابط و احساسات شخص معتاد منجر گردد. پژوهش جدیدی که توسط گروهی از روانشناسان دانشگاه لیدز انگلیس صورت گرفته نشان می دهد که آن دسته از کاربرانی که مدت زمانی طولانی از اینترنت استفاده می کنند، بیش از کسانی که وقت کم تری به وبگردی اختصاص می دهند، به افسردگی و احساسات یاس و دلسردی مبتلا می شوند.

تاثیری که استفاده درازمدت از اینترنت روی نحوه تفکر، تمرکز و پردازش مغز ما می گذارد، موضوعی است که سال هاست دانشمندان را به خود مشغول کرده و باعث بحث و جدل های بسیار شده است. حالا دیگر مدت ها از زمانی که بچه ها و نوجوانان به صورت معمول هر روز ساعات زیادی از روز را به اینترنت اختصاص می دهند، می گذرد. اینترنت جزیی از زندگی آن هاست و به یک عادت و فراتر از آن، اعتیاد تبدیل شده است و آن ها قسمتی از سال های حساسی را که شخصیتشان در آن شکل می گیرد، صرف وب گردی می کنند. گرچه تعریف اعتیاد آنلاین در میان پژوهشگران مختلف متفاوت است، اما یک تحقیق تازه نشان داده است که استفاده افراطی از اینترنت واقعاً به صورت فیزیکی، مغز ما را تغییر می دهد و مدارهای نورونی ما را دستخوش دگرگونی می کند. نتایج این تحقیق در مقاله ای در مجله PLoS ONE منتشر شده است.

اعتیاد را به صورت ساده می توان بیماری مغزی ای تعریف کرد که در صورت درگیر کردن شخص باعث می شود وی به صورت وسواس گونه از چیزی استفاده کند یا دست به کاری بزند، در حالی که این کار تأثیر بدی روی سلامت، موقعیت و عملکرد اجتماعی وی دارد. به رغم کارهایی که در زمینه اعتیاد به اینترنت انجام شده است، هنوز پژوهشگران حتی در تعریف این اعتیاد هم با هم هماهنگ نیستند. مثلاً راهنمای آماری و تشخیصی اختلالات ذهنی یا DSM که مرجع معتبر پژوهشگران برای تعریف و تشخیص اختلالات روان پزشکی است، تعریف دقیق و کاملی از این اعتیاد عرضه نکرده است.

بیشتر پژوهشگران هنوز از پرسشنامه ای هشت سوالی برای تشخیص اعتیاد اینترنتی اشخاص استفاده می کنند. این پرسشنامه در سال ۱۹۹۸ توسط «کیمبرلی یانگ» تنظیم شده است و در آن سوالاتی از این دست وجود دارد: آیا از اینترنت به منزله وسیله ای برای فرار از مشکلات یا تخفیف اضطراب استفاده می کنید؟ آیا به خاطر اینترنت از رابطه با یک نفر یا یک موقعیت شغلی، تحصیلی یا حرفه ای خوب صرف نظر کرده اید؟

اما چین به عنوان کشوری که مطابق آمارها، ۲۴ میلیون معتاد به اینترنت دارد، منتظر تعریف شدن این اختلال نمانده و سعی کرده است تحقیقاتی عملی در این زمینه انجام دهد. تخمین زده می شود که تنها پنج تا ۱۰ درصد آمریکایی ها به اینترنت معتاد باشند، در حالی که درصد معتادان اینترنتی چین خیلی بالاست. دلایل مختلفی برای بالا بودن اعتیاد اینترنتی در چین ذکر شده است. اولین دلیل را در دسترس بودن اینترنت ارزان قیمت و فراگیر بودن کافی نت ها در سطح شهرها می دانند، اما بعضی ها ژرف تر به قضیه نگاه می کنند. آن ها معتقدند در جامعه ای که مردم مجبورند هر روز ۱۰ ساعت کار کنند و شش روز از هفته سر کار باشند، اینترنت، تنها مجرای گریز از فشار کار طاقت فرساست.

شاید بازی های آنلاینی که به یک کارگر سخت کوش چینی امکان می دهد در عالم رؤیا، قهرمان شود و یک امپراتوری بسازد، تنها دلخوشی یک چینی باشد. در حقیقت میزان وابستگی به بازی های آنلاین در میان چینی ها آنقدر بالاست که براساس خبر جالبی که به تازگی منتشر شده است، زندان بانان یک زندان، محبوسان را مجبور می کردند هر روز مدت زیادی بازی کنند تا با به دست آوردن طلای مجازی و به فروش رساندن آن، مبلغی از آن را از آن خود کنند. چندین پژوهش، استفاده افراطی از اینترنت را با افسردگی، عملکرد ضعیف درسی، افزایش تحریک پذیری و اشتیاق غیرطبیعی برای آنلاین شدن مرتبط می دانند.

خیلی از معتادان به اینترنت دوست دارند، بالش، تخت خواب و حتی اتاق خصوصی آن ها نیز قابلیت های تبدیل شدن به ابزار آلات دیجیتالی را داشته باشد. شاید تصویری که در صفحه مشاهده می کنید، بیش تر به یک کاریکاتور شبیه باشد تا ابزاری در دنیای واقعی. اما همیشه، شوخی شوخی جدی می شود!! و به قول بعضی ها، fake it to make it امکان داره. البته Impossible says I’mpossible و از این نمونه ها زیاد است برای شما که فکر نکنید رویاها هیچ وقت به حقیقت نمی پیوندند. بله، می توان بالش دیجیتالی داشت و با آن حتی در خواب هم به اینترنت و فیس بوک وصل شد. همانطور که فکر نمی کردیم دو میلیارد نفر اینترنت باز بشود بر روی کره خاکی، تصویر بالش دیجیتالی و دیوارهایی شبیه URL های پهنه جهانی وب نیز، غیر قابل تصور نیست.

جدیداً یک شرکت اسپانیایی برایان دسته از افرادی که به اینترنت اعتیاد دارند، محصولی را روانه بازار کرده است که با تبدیل تمام دیوارهای خانه به یک نمایشگر بزرگ آنلاین، می تواند راهی نهایی برای دسترسی همیشگی به دنیای آنلاین را فراهم کند. این دیوارها به نمایش به روزرسانی سایت ها و تصاویر با اندازه واقعی دوستان در زمان گفتگوی آنلاین می پردازند. همچنین می توان آن ها را از هرجا و حتی از درون تختخواب با حرکات بدن یا کلام کنترل کرد.

این سیستم از پروژکتورها و حسگرهایی استفاده می کند که در حال حاضر در دسترس هستند. به گفته شرکت طراحی Think Big Factory ، سازنده این سیستم که «Openarch» نام گرفته، در حال حاضر سخت افزار این محصول آماده بوده اما تنها ۴۰ درصد از نرم افزار آن تکمیل شده است. سازندگان قصد دارند که این سیستم را جایگزین صفحه کلید و کنترل از راه دور کنونی کنند که برای تعامل با فناوری اینترنت مورد نیاز است. هرچند به گفته سازندگان بیشتر این فناوری نامحسوس خواهد بود.

همچنین در حال حاضر یک خانه تجربی برخوردار از این فناوری ساخته شده که فردی در آن سکونت داشته و از این فناوری در آن استفاده می کند. این پیش ساخت از دوربین هایی مانند کینکت مایکروسافت برای پیگیری کاربر استفاده کرده و به وی اجازه می دهد تا با حرکت دست در میان هوا از گزینه های انتخاب در دنیای مجازی بهره ببرد. این پروژه سه سال پیش آغاز شده و نمونه پیش ساخت کنونی با استفاده از فناوری های موجود در بازار در خانه ای در شمال اسپانیا ساخته شده است.

این ایده را نباید خیلی رؤیایی تصور کرد و در اختیار داشتن آن را منحصر به افراد متمول دانست. همان طور که آی پد و آی فون و ابزارهای ارتباطی واطلاعاتی دیگر به راحتی دست میلیون ها نفر در سراسر جهان است، بزودی این قابلیت های فناوری نیز در خانه های همه ما سر و کله اش را پیدا می کند. به همان سادگی ویدئو و رادیو و تلویزیون های دیجیتالی و بازی های کامپیوتری از کمودور و سگا و پلی استیشن گرفته تا ایکس باکس مایکروسافت. وسایلی که مانند شامپو و صابون و آب معدنی، جز لاینفک زندگی خیلی از ما یا خیلی از اطرافیان ماها شده است.

بعضاً ما خیلی مراقب اطلاعاتی که از طریق اینترنت و شبکه های اجتماعی در وب منتشر می کنیم، نیستیم. کافیست یک تشابه اسمی، مکانی، رویدادی یا موضوعی نظر ما را جلب کند و با تمایلات ما، اشتراکاتی حاصل کند. حاضریم حجم قابل توجهی از اطلاعات مربوط به حریم خصوصی خود را در اختیار قرار بدهیم، بدون آن که از ماهیت و قصد طرف مقابل (فرد یا گروه یا سایت) اطلاع دقیقی داشته باشیم. شاید برای شما هم پیش آمده باشد که کاربری به شمار زیادی از کاربران در اینترنت چه از طریق ای میل چه از طریق پیام در شبکه های اجتماعی، مطالبی ارسال می کند و بعد از مدتی، روند دوستی و ارتباط نزدیک با شما را در دستور کار قرار می دهد.

شما نیز به واسطه آن که هفته ها یا ماه ها هست که از این طریق به اطلاعات سرگرمی یا جالب توجهی دسترسی پیدا کرده اید، به طرف مقابل اعتماد می کنید و این اعتماد منجر به فرصت سازی دیجیتالی برای طرف مقابل می شود تا بتواند با اعتمادی که ایجاد کرده است، به مأموریت های تعیین شده ای دست یابد. مثلاً از شما بخواهد تا بر روی یاهو مسنجر یا Google Talk یا Skype یا فلان شبکه اجتماعی، ID وی را add کنید. بعد از مدتی درخواست ارتباطات صوتی و تصویری با شما می شود و شاید این موضوع به تبادل شماره تلفن و اطلاعات خصوصی تر شما نیز منجر شود. بعد از مدت کوتاهی شما در خواهید یافت که فردی که کلاً او را از طریق محیط مجازی شناخته اید و نه در محیط واقعی، به اطلاعات خصوصی شما اعم از تصاویر شخصی و خانوادگی، اطلاعات محل سکونت، وضعیت خانوادگی و مسائلی از این دست آگاه هست و شما از طرف مقابل شاید جز یک آی دی و شماره تلفن همراهی که معلوم نیست سند دار هست یا نه و اسمی که معلوم نیست جعلی است یا واقعی، چیز خاصی نمی دانید.

این که بگوییم شمار قابل توجهی از ارتباطات در محیط مجازی در کشور ما چنین بستر و فضایی دارد، ادعای گزافی نیست. البته مدعی این موضوع هم نیستیم که اکثریت این ارتباطات بی نتیجه و شکست می خورد یا به خطوط قرمزی کشیده می شود. خیر. ارتباطات و تبادل اطلاعات از طریق سرزمین وب، جز لاینفک زندگی امروز ما شده است اما به این معنی نیست که باید چشم و گوش بسته، به همه چیز و همه جا اعتماد کرد و هر جایی قدم گذاشت. آسیب پذیری ما در فضای دیجیتال بسیار بیش تر از محیط واقعی است و این به دلیل ماهیت و کارکرد الکترونیکی و آزادانه تر این محیط به نسبت محیط بیرونی هست. بنابراین پذیرفته نیست که:

۱ به درخواست دوستی و تبادل اطلاعات کاربری که واقعاً نمی شناسیم، جواب مثبت بدهیم.

۲ تصاویر خصوصی و خانوادگی خود را در محیط های گوناگون از طریق محیط اینترنت در اختیار افراد ناشناس قرار دهید.

۳ انتخاب رمز عبور برای اکانت های مختلف سطحی و یکسان باشد.

۴ تاریخ تولد خود را در شبکه های اجتماعی واقعی اعلام کنید. چرا گه می توانید طعمه اطلاعاتی خیلی ها قرار بگیرید.

۵ بدون اجازه صاحبان عکس، تصاویر آن ها را در محیط وب منتشر کنید.

۶ بدون نگاه بلند مدت و نه سطحی و مقطعی، تصویر یا فایلی را در اینترنت منتشر کنید..

۷ از کافی نت ها و رایانه های شخصی دیگران بدون sing out کردن خارج شوید..

۸ پاسخ های واقعی به پرسش های آبکی که همواره در سایت های اجتماعی مشاهده می شود، بدهید.

۹ همچنان با تنظیمات امنیتی در سایت های مختلف قهر و نا آشنا باشید.

۱۰ شرایط استفاده از خدمات پرتال های مختلف را ندیده و نشناخته، فقط تیک بزنید!

۱۱ هر مطلبی را زیر هر post کاربران اینترنت قرار دهید.

۱۲ حریم خصوصی دیگران را با ارائه اطلاعات خصوصی و مکانی و زمانی و محرمانه آن ها در شبکه های اجتماعی در معرض تهدید قرار بدهید.

۱۳ اطلاعات هویتی خود را در اختیار افراد یا پرتال های ناشناس قرار دهید.

۱۴ دوست دوستان! را محرم بدانید و بنامید و به آن ها اعتماد کنید.

۱۵ هر نیم ساعت یا یک ساعت یکبار از پشت رایانه بلند نشوید.

۱۶ زیاد به صفحه مانیتور زل بزنید و کم پلک بزنید.

۱۷ عادت کنید که آگه روزی n بار به فیس بوک وصل شوید اتفاق خارق العاده ای می افتد.

۱۸ فرهنگ اعتیاد دیجیتالی را به دیگر اعضای خانواده تسری دهید.

۱۹ فیس بوک بازی را به عادتی از عادات روزانه زندگی واقعی خود تبدیل کنید.

۲۰ به جای ورزش و مطالعه و حتی پیاده روی روزانه، surfing را به جای فعالیت های شاد و پرنشاط جایگزین کنید.

۲۱ شبکه های اجتماعی را منبع خبر و اطلاعات خود بدانید.

۲۲ پیش از خواب شبانه، ذهن خود را با خواندن داستان سرایی های دیگر کاربران در زمینه های مختلف مشوش و مغشوش کنید.

۲۳ از ادبیات سخیف رایج در شبکه های اجتماعی الگو برداری کنید.

۲۴ ادبیات گفتاری خود را منطبق با الگوهای رایج و ناپسند حاکم بر شبکه های اجتماعی امروز کنید.

۲۵ ارتباط با دوستان و نزدیکان را بر مبنای محیط دیجیتال پیگیری و مدیریت کنید.

۲۶ حس انسانی و عطوفت بشری را به احساس سرد دیجیتالی در ارتباط با دیگران تبدیل کنید.

۲۷ هر گونه موضوع مشکوک از نوع خلاف قانون، عرف، شرع و حرکت تضییع کننده حقوق دیگران را در محیط های دیجیتال به cyberpolice.ir اطلاع ندهید.

۲۸ سالانه هزاران تومان هزینه ارسال پیامک های فارگلیسی و بعضاً بی سر و ته و یخ! به دوستان بکنید، دریغ از یک تماس تلفنی کوتاه یا دیدار حضوری چند دقیقه ای!.

۲۹ برای فیس بوک عکس بگیرید و برای فیس بوک و تعداد محدود از مخاطبانتان هر چه دل تنگت بخواهد بگویی. چرا که حدیث دوست نگویم، مگر به حضرت دوست...

۳۰ لایک بیش تر، کامنت بیش تر و آنلاین بودن متعدد را یک مزیت رقابتی در برابر افرادی که هفته ای یک بار به این مجموعه ها سرک می کشند، بدانید و معتاد سرزمین دیجیتال بشوید.

۳۱ راه فرار از مشکلات روزانه و مخاطراتی که در زندگی با آن مواجه هستید را به مشغول شدن در گوشه ای و به فیس بوک بازی و چت اختصاص دهید، به جای تلاش خوش بینانه برای یافتن راه حل هایی برای مشکلات موجود.

۳۲ منبع تولید انرژی منفی متنی، تصویری و صوتی در شبکه های اجتماعی نباشید.

به هر حال معتادان سرزمین دیجیتال را بیش تر باید خودشان به خودشان کمک کنند و مسکن و قرص و شربتی برای رهایی دادن آن ها از این خطر بزرگ و افیون دردناک، بهتر و مؤثر تر از خودآگاهی و خودشناسی نیست. اعتیاد دیجیتالی تاثیرات بسیار منفی بر روی ذهن و جسم فرد و جامعه دارد که باید به آن توجه داشت.